Historia Domu Wnuka w Zakopanem

Dom Wnuka 100 lat temu

Dom wybudowany został około 1848 roku przez Józefa Krzeptowskiego, brata Jana Krzeptowskiego Sabały, jako pierwszy piętrowy dom w Zakopanem mieszczący gospodę i pokoiki gościnne. Przebudowa miała miejsce około 1870 roku. W latach 70. XIX wieku w budynku otwarto traktiernię i sklep. W 1874 roku Towarzystwo Tatrzańskie urządziło tu pierwsze kasyno. W latach 70. XIX wieku w jednym z pomieszczeń znajdowała się poczta. W 1891 roku architektura domu zainspirowała Stanisława Witkiewicza, gdy projektował pierwszy dom w stylu zakopiańskim – willę „Koliba”. Dom stanowił ośrodek kultury, a bywali w nim m.in. Walery Eliasz, Tytus Chałubiński, Helena Modrzejewska, Karol Estreicher, Mieczysław Pawlikowski, Wincenty Witos, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Władysław Orkan, Jan Kasprowicz, Stefan Żeromski, gen. Józef Haller. W 1904 roku w ówczesnej karczmie powstał Związek Górali pod opieką błogosławionego Andrzeja Boboli, który później przekształcił się w Związek Podhalan. W 1907 roku wnuczka Józefa Krzeptowskiego wyszła za mąż za Jana Wnuka, lwowskiego restauratora, który przybył do Zakopanego, by gotować dla Henryka Sienkiewicza i innych znamienitych gości. Od 1907 roku Józefa i Jan Wnukowie prowadzili własną restaurację połączoną z karczmą. Restauracja szybko zdobyła renomę i licznych klientów, gdyż Jan Wnuk terminował m.in. u Foyeta w Paryżu. Karczma zaś od początku stała się ulubionym miejscem górali z całego Podhala. W tym domu na górze mieszkali Jan i Józefa Wnukowie. Tu urodziło się ich sześcioro dzieci, m.in. Włodzimierz Wnuk – pisarz, autor wielu książek o tematyce podhalańskiej (zm. w 1992 roku). Z tym domem związane są także dzieci Włodzimierza Wnuka: Joanna Wnuk-Nazarowa, długoletnia dyrektorka Filharmonii Krakowskiej, NOSPR i Minister Kultury i Sztuki RP w rządzie Jerzego Buzka oraz Witold Wnuk, międzynarodowy impresario muzyczny, dyrektor Summer Jazz Festival Kraków, a także bratanica Małgorzata Wonuczka-Wnuk, działaczka regionalna organizująca w Zakopanem (m.in. „U Wnuka” i w „Czerwonym Dworze”) wystawy, odczyty i koncerty.
W roku 1955 w budynku przeprowadzono remont polegający m.in. na wymianie pokrycia dachowego gontowego na blachę, częściowej wymianie stolarki okiennej i drzwiowej. W latach 1985-1991 wykonano podpiwniczenie budynku oraz nowe zaplecze gastronomiczne i sanitarne.
W 2024 kończy się pięcioletni remont generalny obiektu. Od 1990 w budynku mieści się restauracja „U Wnuka”, w której także odbywają się spotkania regionalne i wystawy.

W lecie 2024 otwarta zostaje na piętrze wyremontowana sala artystyczna na ok. 100-150 osób, w której będą się odbywać regularne wydarzenia kulturalne jak koncerty, wystawy i prelekcje nawiązujące zarówno do tematyki podhalańskiej jak i szeroko pojętej kultury polskiej i zagranicznej. Taka wymiana kulturalna w Zakopanem trwa od ponad 100 lat.
Pierwszym wydarzeniem kulturalnym w nowej sali na piętrze będzie Festiwal „Muzyka U Wnuka”, który odbędzie się w sierpniu 2024 i jest organizowany przez Witolda Wnuka.
Zaprezentowane zostaną polskie i zagraniczne gwiazdy muzyki jazzowej, fusion, etnicznej i góralskiej m.in. Urszula Dudziak, Grażyna Auguścik, Kapela Jana Karpiela Bułecki, Ibrahim Wassim Trio, Marek Stryszowski, Krzysztof Ścierański, Boba Jazz Band i inni.

Dom Wnuka obecnie